کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی
کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی، از تاریخ ۹۹/۵/۱۵ تا ۹۹/۹/۱۶ به مدت ۱۲ جلسه (۲۴ ساعت)، به همت مرکز اسناد و کتابخانه برگزار شد. هشت جلسه اول این دوره با حضور مدیر و همکاران این مرکز، ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سالن فجر وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با همکاری واحد فن‌آوری اطلاعات وزارتخانه برگزار شد و سه جلسه پایانی به دلیل تعطیلی و اوج‌گیری بیماری کرونا در کشور به صورت مجازی برگزار گردید.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
مدرس محترم این دوره سرکار خانم شفیقه نیک‌نفس از پایه‌گذاران و متخصصان مجرب تاریخ شفاهی در کشور، با آگاهی و کلام شیرین خود مطالب هر جلسه را همراه با ارائه پاورپوینت، گزیده فیلم‌های مرتبط و معرفی تعدادی از کتاب‌های چاپ شده با موضوع تاریخ شفاهی در زمینه‌های مختلف ارائه کردند. رئوس مطالب ارائه شده در این دوره به شرح زیر است:
مفاهیم پایه و تاریخچه:
معنای تاریخ؛ نقش تاریخ‌نگار؛ رویداد تاریخی؛ چرا نیاز به شناخت تاریخ داریم؛ راه‌های شناخت تاریخ؛ بنیان‌های شفاهی تاریخنگاری؛ بنیان تاریخنگاری مسلمانان؛ مبنای تاریخنگاری اسلامی؛ ابوالفضل بیهقی و تاریخنگاری؛ انتقال تاریخ در جوامع آفریقایی و در اروپا؛ ویژگی‌های تاریخنگاری سنتی؛ روآوردن فیلسوفان و مورخین اروپائی به تاریخ اجتماعی؛ چگونگی پیدایش تاریخ شفاهی؛ ویژگی مکتب آنال؛ اختراع ضبط صوت قابل حمل و تاریخچه رسمی آغاز فعالیت در حوزه تاریخ شفاهی.
اهمیت و ارزش تاریخ شفاهی:
تاریخ شفاهی چیست؟ نمونه‌هایی از تعریف تاریخ شفاهی؛ تاریخ شفاهی چه چیز نیست؟ آیا تاریخ شفاهی منبعی قابل استناد است؟ آیا تاریخ شفاهی، تاریخ است؟ اهمیت و ارزش تاریخ شفاهی چیست؟ مثالی از تاریخنگاری رسمی: روایت‌های قتل امیرکبیر در تاریخنگاری رسمی؛ آیا تاریخ شفاهی نسبت به خاطره‌نگاری برتری دارد؟ و …
 |
 |
 |
 |
تهیه طرح تاریخ شفاهی:
گردش کار تاریخ شفاهی؛ انواع پژوهش‌های تاریخ شفاهی؛ ژانر تاریخ شفاهی موضوع محور؛ امتیازات پروژه‌های موضوع محور؛ ژانر تاریخ زندگی (زندگی‌نامه)؛ ژانر تاریخ اجتماعی؛ تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی؛ موضوع یا عنوان طرح؛ محور کلی موضوع‌های پژوهش تاریخ‌شفاهی؛ زمان‌بندی اجرای طرح و …
مقدمات مصاحبه:
اجزای طرح تاریخ شفاهی؛ پژوهش برای تهیه طرح؛ هدف از اجرای طرح؛ مسئله اساسی طرح یا بیان مسئله؛ سئوالات یا محورهای اصلی طرح؛ معرفی مصاحبه‌شوندگان؛ مصاحبه‌کننده؛ پرسنل مورد نیاز؛ زمان‌بندی اجرای طرح؛ پژوهش تاریخی برای انجام مصاحبه و …
انجام مصاحبه:
انواع مصاحبه؛ شرط اجرای یک مصاحبه خوب تاریخ شفاهی؛ تهیه فهرستهای ضروری؛ تهیه فهرست سئوالات؛ پژوهش زمینه‌ای برای آمادگی مصاحبه؛ تشکیل بانک اطلاعات مصاحبه‌شوندگان؛ اقدامات مفید در دیدار اولیه؛ آداب مصاحبه؛ ارتباط با مصاحبه‌شونده؛ رابطه بیناذهنیت؛ کاربرد رابطه بیناذهنیتی؛ راهکارهای انجام مصاحبه و …
روش انجام مصاحبه:
راهکارهای انجام مصاحبه؛ روش‌های انجام مصاحبه؛ حقوق مصاحبه‌شونده؛ مصاحبه‌کننده- نمونه گزیده مصاحبه و نماهنگ زنده‌یاد دکتر غلامحسین بیگدلی و…
پیاده‌سازی متن مصاحبه:
چرا پیاده سازی باید انجام شود؟ نظرات منتقدین درباره پیاده‌سازی متن مصاحبه؛ راهکار: در پیش‌گرفتن راه و روش میانه؛ مراحل آماده‌سازی متن مصاحبه؛ چه اطلاعاتی در صفحه عنوان مصاحبه باید درج شود؟ ویژگی‌های پیاده‌ساز و …
عملکرد حافظه و شناخت خاطره:
گزیده‌شدن اطلاعات ورودی به مغز؛ اهمیت فراموش کردن تجربه‌ها؛ فرآیند تثبیت حافظه و اهمیت آن؛ خاطرات به یاد آورده شده با داستان اصلی تفاوت دارد؛ رابطه بین روایت و هویت و …
حق مالکیت و چگونگی دسترسی به مصاحبه‌های تاریخ شفاهی:
حق مالکیت فکری یا کپی رایت چیست؟- حقوق پدیدآور- حق مؤلف در ایران؛ حق مالکیت در مصاحبه‌های تاریخ شفاهی؛ محدودیت دسترسی به مصاحبه‌های تاریخ شفاهی؛ حق مالکیت منابع تاریخ شفاهی در ایالات متحده؛ جرائم حریم خصوصی؛ حقوق مادی و معنوی مصاحبه و …
روش تدوین مصاحبه تاریخ شفاهی:
منظور از تدوین چیست؟ محورهای نقد در تاریخ شفاهی؛ پرسش‌هایی که به نقد مصاحبه کمک میکند؛ چه کسی باید کار تدوین را انجام دهد؟ اصول آماده‌سازی برای چاپ و نشر؛ مراحل آماده‌سازی متن مصاحبه برای چاپ و نشر؛ استخراج ریز موضوع‌های مصاحبه و …
تصویر برداری:
آیا تاریخ شفاهی تصویری باید در استودیو انجام شود یا در محیط طبیعی مصاحبه شونده؟ آیا پرسنل ویژه برای تصویربرداری نیاز است؟ چند پرسنل فنی برای یک پروژه مورد نیاز است؟ چه نوع تجهیزاتی برای تصویربرداری مورد نیاز است؟ بهترین روش تنظیم دوربین برای فیلمبرداری مصاحبه چیست ؟ و …
آزمون کارگاه تاریخ شفاهی:
این دوره با برگزاری آزمونی کاربردی که هدف آن طراحی تهیه یک پروژه تاریخ شفاهی بود در تاریخ ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۹ پایان یافت. امید می‌رود کارآموزان این کارگاه بتوانند در آینده برای گردآوری اطلاعات و اجرای پروژه‌های تاریخ شفاهی اقدام کنند.
 |